Κάλλας (Καλογεροπούλου) Μαρία

Γράφει ο Νίκος Μπατσικανής, ποιητής-συγγραφέας-μελετητής

Συμπληρώθηκαν εικοσιοκτώ χρόνια από το θάνατο της Μαρίας Κάλλας. Όμως, εκείνη και ο θρύλος της παραμένουν ζωντανά. Η φήμη της συνεχίζεται, χάρη στο ηχογραφημένο υλικό, τους ανθρώπους που τη γνώρισαν από κοντά, ή μέσα από το έργο της, τα CLUBS των φίλων και συλλεκτών έργων-αντικειμένων της, ανά τον κόσμο, κι όσους έγραψαν και γράφουν για τη ζωή της. Επίσης, με παραστάσεις-αφιερώματα, όπως η σημερινή. *

Η Μ. Κάλλας παραμένει στην κορυφή του στερεώματος της Όπερας και σημείο αναφοράς και προτύπου για τις ερμηνείες της, ακόμα και από τους σημερινούς συναδέλφους της. Η άποψη ότι άλλαξε την Μουσική Ιστορία είναι θεμελιωμένη ακλόνητα. Η φωνητική κι ερμηνευτική ιδιοφυΐα της αναζωογόνησαν το διεθνές ρεπερτόριο της Τέχνης αυτής, σε τέτοιο βαθμό, και με τέτοιο τρόπο, που παραμένουν αξεπέραστα. Ενσάρκωσε τις ηρωίδες του «Belcanto», των Μπελίνι, Ντονιτσέτι και Ροσίνι, καθώς και των δραματικών έργων των Βέρντι και Πουτσίνι, με ταλέντο ανεπανάληπτο, που την καθιέρωσαν ως σύμβολο της Όπερας του 20ου αιώνα. Χαρακτηριστική είναι η έκφραση ότι δεν ερμήνευε εκείνη τους ρόλους, αλλά πως οι ηρωίδες βρήκαν ενσάρκωση στο πρόσωπό της. Ιέρεια, με θρησκευτική προσήλωση στην Τέχνη της, μα και «ιερό τέρας».

Η φωνή της είχε το χάρισμα να καλύπτει τις υψηλές νότες, με μεγάλη άνεση, αποτέλεσμα και της τεράστιας μουσικής της κατάρτισης, συνεχούς μελέτης και άσκησης. Μοναδική υπήρξε και η δυνατότητά της να εκφράζει τα αισθήματα των ηρωίδων πειστικά και καθόλου «στημένα», λόγω της προσωπικότητας και του Ελληνικού ταμπεραμέντου της.

Ειδικοί της Τέχνης αυτής, μεγάλοι συνθέτες, διευθυντές ορχήστρας και σκηνοθέτες (επιπέδου Σέραφιν, Κάραγιαν, Βισκόντι, Τζεφιρέλι) αναγνωρίζουν, μέχρι και σήμερα, το ταλέντο της, την τεράστια επαγγελματική της κατάρτιση, την άοκνη προετοιμασία, αλλά και το γεγονός πως ήταν έτοιμη να δεχτεί κάθε οδηγία, μα και να κάνει κάθε θυσία για την Τέχνη.

Η άνοδός της στο παγκόσμιο στερέωμα, η καθιέρωσή της από νεαρή ηλικία στις πιο σπουδαίες λυρικές σκηνές -όπως η σκάλα του Μιλάνου- και η μεταμόρφωσή της, από δύσκαμπτη «Βανγκερική» σοπράνο, σε υψίφωνο και γοητευτική ντίβα, ήταν φυσιολογική εξέλιξη για την Ελληνίδα, που γεννήθηκε στην Αμερική, όπου μετανάστευσαν οι γονείς της (Γεώργιος Καλογερόπουλος από το Μελιγαλά και Ευαγγελία Δημητριάδη από τη Στυλίδα), μα ξεκίνησε την καριέρα της από την Αθήνα, στην Εθνική Λυρική Σκηνή.

Η ιδιωτική ζωή, δίπλα στους Μενεγκίνι, Ντι Στέφανο και, φυσικά, στον Αριστοτέλη Ωνάση, ως πρωταγωνίστρια της «HIGH-LIFE», των «V.I.P.’S» και της «DOLCHE-VITA», αλλά και οι φραστικές αντιδικίες της με αντίζηλές της σοπράνο, συνέτειναν στη δημιουργία του «μύθου της». Η καριέρα και η ζωή της θυμίζουν παραμύθι, από τη μια, και τραγική όπερα, από την άλλη. Το εκρηκτικό αυτό «τουέντ» την οδήγησε στο μοναχικό θάνατό της, στο Παρίσι, στις 16 Σεπτεμβρίου 1977. Για τους θαυμαστές της, όμως, παραμένει ζωντανή, γιατί οι θεές δεν πεθαίνουν, και η Κάλλας ήταν η τελευταία θεά, η τελευταία, αλλά και μεγαλύτερη ντίβα του 20ου αιώνα.

* Κείμενό μου, με το οποίο άνοιξα τις «Ημέρες Μνήμης», στο αφιέρωμα, των «International Clubs Maria Callas», για τη μεγάλη ντίβα, που έλαβε χώρα στην Ελλάδα, στις 27/9/2005. Ν. Μ.