Η 21η Απριλίου, το Δημοψήφισμα του 1969, η Δύση, η Ανατολή και ...εγώ

Γράφει ο Παναγιώτης Θ. Τουμάσης

Θυμάμαι έντονα ένα πράγμα: Μια όμορφη, ηλιόλουστη Κυριακή… Κι εγώ εφτάχρονο παιδί, να βαστώ το χέρι του πατέρα μου περπατώντας στη λεωφόρο Κηφισίας. Μόλις είχαμε στρίψει δεξιά, στο στενό που πολλά χρόνια αργότερα έμελλε να βρίσκεται το σπίτι μου. Τότε όμως, είχαμε απλά λοξοδρομήσει για να πούμε μια καλημέρα στην κυρία Βασιλική…

«Γεια σου, κυρία Βασιλική», είπε ο πατέρας μου. Κι εγώ την έβλεπα γριούλα, με τον κοτσάκο της, χαμογελαστή πάντα. Ήμουν πολύ χαρούμενος εκείνη τη στιγμή, γιατί όλοι οι δρόμοι γύρω μας, είχαν γεμίσει μ’ αφίσες πολύχρωμες! Προτρέπανε τους ανθρώπους να ψηφίσουν «ναι»! «Κάνε την πιο πατριωτική κίνηση της ζωής σου! Ψήφισε ελληνικά, για την πίστη μας και τα ιδανικά μας ως έθνος»!...

«Μπαμπά! Μπαμπά»! Φώναζα πρόσχαρα όλη την ώρα. «Να ψηφίσεις ‘ναι’»!

«Ναι, αγορίκι μου», απαντούσε άτονα ο πατέρας μου κι εμένα δε με ικανοποιούσε αυτή η άτονη φωνή του. Δε μού το επιβεβαίωνε εγκάρδια, όπως άλλες φορές έκανε για τόσα πράγματα, που σαν παιδάκι συχνά-πυκνά τού ζητούσα…

«Θόδωρέ μου», ρώτησε η κυρία Βασιλική, «ψήφισες το σωστό»;

«Ναι, κυρία Βασιλική»… Κι εγώ που ήθελα να προσθέσω τη δική μου ιαχή: «Ναι, κυλία Βασιλική, ‘ναι’, ψήφισε ο μπαμπάς μου»!... Τότε, θυμάμαι που ασυναίσθητα ο πατέρας μου, μού έσφιξε το χέρι και πόνεσα… Γιατί – ύστερα από αρκετά χρόνια κατάλαβα – είχε ψηφίσει «όχι»! Ο πατέρας μου ήταν καλός άνθρωπος… Παρόλο που με άφησε να πιστεύω τ’ αντίθετο για την ψήφο του. Τρέμανε, βλέπετε, οι άνθρωποι τότε. Δεν μπορούσαν να μιλήσουν ούτε του παιδιού τους!...

Νωρίτερα σήμερα, ανάρτησα ένα απόσπασμα από την εκπομπή «Εκείνος κι εκείνος». Παρακολουθήσατε πόσο προσεκτικά και με πόσα υπονοούμενα συνεννοούνταν οι δυο εκπληκτικοί πρωταγωνιστές; Είδατε πίσω απ’ τις λέξεις, τη μαυρίλα, το φόβο, την οδύνη και καταπίεση των ψυχών; Ω, συγκλονιστήκατε από ένα ντοκουμέντο που πολλοί το περνάνε στα ψιλά; Το εντάξατε στην εποχή του ώστε να αποκτήσει κοινωνική αιτιότητα;

Επίσης, είδατε που όταν πέθανε ο Βασιλιάς Παύλος, η Ελλάδα περιήλθε στα χέρια του Φαέθοντα; Τ’ αμάξι με τ’ ατίθασα άτια ξεχύθηκε ακυβέρνητο στον ουρανό!... Ο μικρός Κωνσταντίνος (24 χρονών και με όλα τα αυταρχικά στοιχεία που τού κληρονόμησε η …μαμά και άτολμος, και θρασύς εκεί που δεν έπρεπε) απλά τα θαλάσσωσε.

Απ’ τα κοράκια, που σήμερα έχουμε εγγόνια τους στο σβέρκο μας, επικράτησε το outsider! Ποιος το φανταζόταν πως ο «Νάσερ» θα έκανε τη διαφορά (= διαφθορά); Κι ενώ διαλύσανε τα πάντα, ισχυρίστηκαν πως κάνανε καλό στον τόπο. Πού ήταν ο αξιόμαχος στρατός τότε, όταν χρειάστηκε; Πού ήταν οι σύμμαχοι; Σκεφτείτε: Αφού οι δυτικοί υποστήριξαν τους Τούρκους, πόσο αλήθεια είχαμε πέσει στη συνείδησή τους!...

Οι δυτικοί, των οποίων τον πολιτισμό φέρουμε. Κι ας πασκίζουν κάτι γραφικοί καθηγητάδες στα Πανεπιστήμια να μας εντάσσουν στην Ανατολική πλευρά του κόσμου. Οι αρχαίοι έλληνες μεταλαμπάδευσαν το πνεύμα τους στη Δύση! Εκεί βρήκε πρόσφορο κι ελεύθερο έδαφος ν’ αναπτυχθεί. Go West, λέει ένα τραγούδι. Οι Ανατολικοί κράτησαν τη δική τους κουλτούρα, μέχρι που αλώθηκαν από τους Άραβες.

Κι οι Άραβες έχουν κουλτούρα άλλου τύπου. Δε θα την κρίνω εγώ, πάντως… Ο Γιώργος Σεφέρης (παραθέσαμε το σχετικό ντοκουμέντο) στο ραδιόφωνο της Αγγλίας, μίλησε για την επικείμενη καταστροφή. Και, δυστυχώς, δικαιώθηκε…